Талӑкра 74,9 килограмм сӗт паракан ӗне пур-и? Пур! Вӑл Чӑваш Енрех. Ӑна Ласка тесе чӗнеҫҫӗ, вӑл 7 ҫулта.
Ласка «Чебомилк» предприятире пурӑнать. Вӑл 305 кунра /пӑрулас умӗн суман вӑхӑта шута илмесен/ 17924 килограмм сӗт панӑ. ЧР Ял хуҫалӑх министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫак кӑтартӑва ҫӗнсе илме регионти селекци пулӑшнӑ. Хальхи вӑхӑтра республикӑри ял хуҫалӑх организацийӗсенчи пӗтӗм ӗнене искусственнӑй майпа пӗтӗлентереҫҫӗ.
Сӑмах май, 2024 ҫулта республикӑра ӗнерен вӑтамран 8011 килограмм сӗт суса илнӗ. 2023 ҫулпа танлаштарсан, ку 8,3 процент нумайрах.
Етӗрне округӗнчи Тури Ачак ялӗнче пурӑнакан Мария Маркова социаллӑ контракт ҫырса сыр пӗҫерме тытӑннӑ. Кун пек ӗҫлеме ӑна амӑшӗ Любовь Анатольевна сӗннӗ. Вӑл та унччен социаллӑ контракт ҫырса ӗнесем туянма патшалӑхран укҫа илнӗ.
«Пирӗн сӗт пулсан сыр тума тытӑнтӑмӑр. Малтан хамӑр валли кӑна, кайран клиентсем тупӑнчӗҫ. Халӗ пирӗн сыр пӗҫерме йӑлт пур. Соцконтракт укҫипе лайӑх оборудовани туянса сыр ассортиментне пуянлатасшӑн», — каласа кӑтартнӑ Мария.
Хӗл ӑшӑ тӑрать. Шартлама сивӗ марри паха-ха. Анчах Раҫҫейри темиҫе регионта саранча ӗрчес хӑрушлӑх пур. Кун пирки Россельхозцентр асӑрхаттарать.
Ведомство пӗлтернӗ тӑрӑх, кун пек хӑрушлӑх Аҫтӑрхан, Волгоград, Иркутск, Ҫӗнҫӗпӗр, Ӗренпур, Самар, Чӗмпӗр, Челепи облаҫӗсем, Алтай, Краснодар, Ставрополь крайӗсем, Чӑваш, Тутар, Пушкӑрт, Дагестан, Ингуш, Калмӑк, Хакас, Чечня, Якут республикисенче пур.
«Саранча темиҫе тапхӑрпа аталанать, ку вара уйрӑмах хӑрушӑ. Ҫавӑнпа вӑхӑтра мерӑсем йышӑнмалла. Хӑш-пӗр регионти аграрисем хурт-кӑпшанка вӑхӑтра асӑрхас тӗллевпе уй-хирте пурӑнаҫҫӗ тесен те йӑнӑш мар. Лару-тӑрӑва тишкерсех тӑратпӑр. Кирлӗ пулсан инсектицидсене сапма авиаципе тата ытти техникӑпа усӑ курӑпӑр», — пӗлтернӗ Россельхознадзорта.
Пуш уйӑхӗн 5-6-мӗшӗсенче «МТВ» суту-илӳ центрӗнчӗ «Ҫӗрулми» курав иртӗ. Кун пирки сайтра пӗлтернӗччӗ.
Куравӑн хӑйӗн талисманӗ пулӗ. Халӗ ун валли ят шыраҫҫӗ.
«Щерулмишка», «Картуша» тата «Бульба-Бадди» – хальлӗхе ҫак виҫӗ ят пур. Анчах тӳре-шара кунпа ҫырлахасшӑн мар, тата ятсем сӗнме калаҫҫӗ. Сӗнӳсене ЧР Ял хуҫалӑх министерствин «Контактри» ушкӑнӗнче йышӑнаҫҫӗ. Унта ятсем сӗннӗ ӗнтӗ: «Картофан», «Картошечка Фиона», «Уммка», «Корней», «Умик», «Парангик», «Пататоша», «Картоша», «Картошкин», «Пан Улмич», «Петруччи», «Гулявый», «Зубоус», «Уммашка».
Ҫитес ҫул «Ҫӗрулми» курав Шупашкарти МТВ-центрта иртӗ. Ӑна пӗлтӗр те унтах йӗркеленӗччӗ.
Ҫитес ҫул кура пуш уйӑхӗн 5-6-мӗшӗсенче иртӗ. Унта ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗсем, ӑсталӑх класӗсем, конкурссем, дегустацисем пулӗҫ. Ҫынсем селекцири ҫӗнӗлӗхсемпе паллашма пултарӗҫ. Ҫавӑн пекех куравра ӳсен-тӑрана хӳтӗлемелли хатӗрсем, техника, оборудовани пулӗҫ.
Палӑртмалла: курава ЧР Ял хуҫалӑх министерстви, А.Г.Лорх ячӗллӗ ҫӗрулмине тӗпчемелли федераци центрӗ, «Агро-Инноваци» йӗркелеҫҫӗ.
Элӗк округӗнчи ҫамрӑк, фермер Кирилл Степанов «Манӑн Ҫӗр – Раҫҫей» конкурсра ҫӗнтернӗ. Чыслав ӗнер Мускавра иртнӗ.
Кирилл «Блогосфера» номинацире палӑрнӑ. Вӑл ял хуҫалӑхне аталантарать, видеоблог ертсе пырать. Унта хӑйӗн ферминчи ӗҫ-хӗл пирки шӳтлесе каласа парать. Палӑртмаллла: унӑн телеграм-каналӗнче – 7 пин, «Контактри» страницинче 30 пин ҫын.
Ял хуҫалӑхӗ енӗпе ӗҫлӗнӗ чи лайӑх муниципалитетсене палӑртнӑ. Вӗсем – Красноармейски, Шупашкар тата Муркаш округӗсем.
Чи лайӑххисене палӑртнӑ чухне ял хуҫалӑхӗнче ӗҫлекенсен йышне, суту-илӳри тупӑша, тыр- пул тухӑҫне, выльӑх-чӗрлӗх йышне шута илнӗ. Сӗт суса, аш туса илессине те шута илнӗ.
Ҫак виҫӗ муниципалитета 150-шар пин тенкӗ парӗҫ. Ку, укҫапа территорисене хӑтлӑлатӗҫ.
Чӑваш патшалӑх аграри университечӗн студенчӗ Никита Громов Пӗтӗм тӗнчери «Агроинновации: путь к устойчивому развитию» конкурсра ҫӗнтернӗ. Вӑл купӑстана амантмасӑр пуҫтармалли хатӗр шухӑшласа кӑларнӑ.
Никитӑн проекчӗ хальхи технологисем ял хуҫалӑхӗнчи ӗҫ тухӑҫлӑхне ӳстерме пулӑшнине кӑтартать.
Кӑҫал ҫанталӑк тыр-пула, пахча ҫимӗҫе пухса кӗртме май парать.
Ял хуҫалӑхӗнче кӗрхи ӗҫсен статистики аван. Паянхи кун тӗлне ҫӗрулмин 83 процентне кӑларнӑ - 87,5 тонна «иккӗмӗш ҫӑкӑр» пухса кӗртнӗ. Пахча ҫимӗҫе лаптакӑн 75 проценчӗ ҫинчен пуҫтарнӑ. Пӗтӗмпе 11,9тонна
Шупашкарти элеватор ҫӑнӑх авӑртакансен конкурсӗнче каллех ҫӗнтернӗ. Предприяти «Лучшая мельница России» (чӑв. Раҫҫейри чи лайӑх арман) статуэткӑна тивӗҫнӗ. Сумлӑ ҫак наградӑна элеватор тӑххӑрмӗш ҫул тивӗҫет иккен.
Шупашкарти элеватор «Чӑвашҫӑкӑрпродукт» акционер обществин филиалӗ шутланать. Унта ҫулсерен 200 пине яхӑн тонна тырӑ тирпейлеҫҫӗ, 140 пин тонна ытла продукци туса кӑлараҫҫӗ. Предприяти ҫӑнӑхпа Чӑваш Ене тивӗҫтернипе пӗрлех продукцие ҫӗршыври 17 региона тата Узбекистана, Казахстана, Таджикистана ӑсатать.
+20.3 °C